ZASADY OGÓLNE Od 2018 roku ogólny okres przedawnienia roszczeń jednorazowych i niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą został skrócony z 10 lat do 6 lat. Po nowelizacji zmianie uległ także termin przedawnienia roszczeń m.in. stwierdzonych prawomocnym wyrokiem sądu – wynosi on obecnie 6 lat.
JEŻELI PRZEPISY NIE STANOWIĄ INACZEJ TERMIN PRZEDAWNIENIA WYNOSI:
• 6 lat dla roszczeń majątkowych
• 3 lata dla roszczeń o świadczenia okresowe (takie jak np. zapłata czynszu najmu, raty leasingu, zapłata renty) oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej
Koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż 2 lata.
OKRESY PRZEDAWNIENIA A RODZAJ ROSZCZENIA
OKRES PRZEDAWNIENIA 6 MIESIĘCY:
• Roszczenie pożyczkobiorcy o wydanie przedmiotu pożyczki
• Roszczenie o naprawienie szkody wynikłej z utraty lub uszkodzenia rzeczy wniesionej do hotelu, hostelu czy pensjonatu.
OKRES PRZEDAWNIENIA 2 LATA:
• Roszczenia wynikające z umowy o dzieło (termin biegnie od dnia oddania dzieła; w przypadku, gdy przedmiot umowy oddano po terminie - od dnia, w którym zgodnie z umową miało to nastąpić)
• Roszczenia z tytułu mandatów za jazdę bez biletu, z tytułu usług telekomunikacyjnych
• Roszczenia przysługujące przedsiębiorcom z tytułu dokonanej sprzedaży a także osobom prowadzącym gospodarstwo rolne z tytułu sprzedaży płodów rolnych i leśnych
• Roszczenia wynikające z umowy zlecenia lub umowy rachunku bankowego
OKRES PRZEDAWNIENIE 3 LATA:
• Roszczenia z tytułu umowy ubezpieczeniowej, umowy kredytu/pożyczki, przysługującego zachowku, opłat za telefon i inne jeśli przepisy nie stanowią inaczej
• Należności z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej oraz z tytułu płatności okresowej
• Roszczenia ze stosunku pracy
OKRES PRZEDAWNIENIA 5 LAT:
• Roszczenia z tytułu zapisu w testamencie
• Roszczenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe
Sześcioletni okres przedawnienia dotyczy roszczeń majątkowych. Ma też zastosowanie np. przy roszczeniach pracodawcy o naprawienie szkody wyrządzonej przez pracownika z winy umyślnej oraz z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia.
PRZERWANIE BIEGU TERMINU PRZEDAWNIENIA
Artykuł 123 § 1 kodeksu cywilnego określa dokładnie, jak można dokonać zawieszenia biegu terminu przedawnienia: „(…) przerwanie biegu terminu przedawnienia dokonuje się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia.”
Bieg terminu przedawnienie wstrzymasz podejmując jedno z poniższych działań:
1. uzyskując od dłużnika uznanie roszczenia. Taką formę pełni pismo, w którym dłużnik przyznaje, że zalega z zapłatą: prosi o rozłożenie długu na raty, o odroczenie terminu zapłaty, anulowanie części odsetek, itp.,
2. przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia,
3. wszczynając mediację.
Zgodnie z zapisami kodeksu cywilnego, po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo. W razie przerwania biegu przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym pełniącym podobną funkcję albo przez wszczęcie mediacji, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone.